Als ouder wil je natuurlijk het allerbeste voor je kind. Wanneer je merkt dat je kind meer nodig heeft dan alleen schools leren, kan je duaal leren overwegen. Maar, wat is dat nu precies, duaal leren?
Wat is duaal leren?
Bij duaal leren bundelen scholen en ondernemingen hun krachten.
Je zoon of dochter (of x) leert op school en op de werkplek.
Dit geeft je kind mooie vooruitzichten voor de toekomst. Jongeren doen door duaal leren waardevolle ervaringen op in het werk en dat kan helpen om effectiever te leren.
Is dat niet hetzelfde als een stage?
Duaal leren is veel intensiever: je leert nieuwe competenties in de onderneming. Bij een stage leer je op school en oefen je competenties in bij een onderneming. Stages duren hoogstens enkele weken. Tijdens zo'n korte periode leer je niet zo heel veel.
In sommige opleidingen van duaal leren krijgt de leerling een leervergoeding. Niet veel, maar een leuk extraatje.
De troeven van duaal leren
- Volwaardig leerproces dat mogelijk is gedurende een volledige derde graad, inclusief een 7de jaar.
- Individuele begeleiding per leerling + sterke opvolging.
- Ontwikkelen van vaardigheden en arbeidsattitude.
- Leerlingen krijgen na het afstuderen meer kansen op de arbeidsmarkt en voeren daadwerkelijk de job uit waarvoor ze gestudeerd hebben.
Leerlingen in tso en bso kunnen duaal leren vanaf 15 jaar, want dan zijn zij niet langer voltijds leerplichtig. Ze moeten wel de eerste twee jaar van het secundair afgerond hebben.
Hoe weet je nu of duaal leren iets voor jouw kind is?
Als ouder moet je veel beslissingen nemen over je kind. Dat is niet altijd eenvoudig.
Duaal leren of niet, is misschien wel één van die moeilijke beslissingen.
Hoe weet je of je kind dit wel zal aankunnen? Probeer eens te luisteren naar je zoon of dochter. Probeer te begrijpen wat gezegd wordt. Bespreek samen of het iets voor je kind kan zijn. Betrek er gerust leerkrachten of leerlingbegeleiders bij.
Is het lastig voor jouw kind om telkens een hele dag op de schoolbanken te zitten? Kan zoon of dochter niet wachten om in de praktijk aan de slag te gaan?
Dan is duaal leren misschien wel een goed idee.
Wat zijn de toelatingsvoorwaarden?
Een leerling kan niet zomaar starten met duaal leren.
Hij of zij moet eerst op school een screening doorlopen. Daarbij wordt gekeken naar: arbeidsrijpheid, motivatie en attitudes. Is de jongere klaar om aan de slag te gaan in 'de echte wereld'?
Bij sommige ouders roept duaal leren twijfels op: Telt het mee voor een diploma? Zal mijn kind werk vinden na het afstuderen? Wij gaan graag op deze vragen in door je te vertellen wat duaal leren de moeite waard maakt.
1. Duaal leren stimuleert het levenslang leren. Inzetten op levenslang leren wordt noodzakelijk in deze sterk veranderende maatschappij.
2. De technologie evolueert zo snel dat het onmogelijk is om leerlingen op school op te leiden met de nieuwste innovaties. Dit gebeurt wél in ondernemingen.
3. Leren door te doen, leren met je ogen, leren van ervaren collega’s … het komt allemaal minder voor in een schoolomgeving, maar wel bij duaal leren.
4. De arbeidsmarkt lijdt onder een tekort aan kwalitatief opgeleid personeel, duaal leren zorgt voor een opwaardering van het beroeps- en technisch onderwijs en kan zo de tekorten indijken.
5. Jongeren vinden makkelijker een job na een duaal leren-traject.
6. Je kind ontwikkelt vaardigheden die later goed van pas komen: gepast communiceren op de werkvloer, feedback vragen, met deadlines werken …
7. Je kind leert op school én op de werkplek, en doet dus werkervaring op.
Overtuigd?
Ga, het best samen met je kind, op zoek naar een richting en school waar duaal leren mogelijk is. Misschien moet hij of zij niet veranderen van school en is duaal leren mogelijk op de huidige school. Dat moet je eerst te weten komen.
Waar kan mijn kind dan werken?
De leerling mag zelf een onderneming kiezen, maar sommige scholen beschikken over een lijst van ondernemingen. In beide gevallen moet je zoon of dochter een werkplek vinden die bereid is hem/haar halftijds te ontvangen en bij te leren.
Zijn er scholen in de buurt die dat aanbieden?
Check Onderwijs in Vlaanderen: Opleidingen in het secundair onderwijs: duaal leren
Toch nog niet zo zeker?
Een leerling kan een stage of observatie doen om te zien of duaal leren iets is. Dit kan in het jaar voorafgaand aan het duaal leren gedurende max. 1 week met een stageovereenkomst.
Meer specifieke vragen?
De trajectbeleider kan je helpen met meer specifieke vragen of misschien werd je vraag al beantwoord in de FAQ.
Wie kan beter uitleggen wat duaal leren zoal inhoudt dan leerlingen, leerkrachten én ondernemingen die er ervaring mee hebben. We laten hen aan het woord.
Hoe start een duaal leren-traject?
Wil je kind starten met duaal leren, neem dan eerst contact op met de school: klastitularis, leerlingenbegeleider, directie of secretariaat. De klassenraad adviseert of een leerling klaar is voor duaal leren.
Is het advies positief, dan zoekt je kind samen met de trajectbegeleider een leerwerkplek. Na een intakegesprek wordt er een contract afgesloten tussen leerling, school en onderneming.
De trajectbegeleider blijft de hele tijd ondersteunen en begeleiden. Een mentor in de onderneming helpt de leerling met alle vragen en zorgt voor opleiding op de werkplek.
Wat zijn de kosten ?
Bij de kosten van een duaal traject horen bijvoorbeeld het inschrijvingsgeld en de eventuele aankoop van studiemateriaal. Die kosten zijn doorgaans relatief laag omdat ze gelijklopen met de kosten van andere leerpaden. Met andere woorden: je betaalt niets meer of minder dan voor een leerling in een niet-duale studierichting.
Wie begeleidt mijn kind?
Op de werkplek begeleidt een mentor de leerling. De mentor moet voldoen aan een aantal voorwaarden. Meer info hierover vind je op deze website.
Via de school krijgt de leerling ondersteuning van een trajectbegeleider. Hij of zij coördineert en volgt het leerproces op, stemt de inhoud van de schoolopleiding en het werkplekleren op elkaar af en is het aanspreekpunt voor leerling, ouders, onderneming, mentor, enz. De trajectbegeleider is ook verantwoordelijk voor de administratie bij de opstart van het traject.
Kan ik mijn kindergeld (groeipakket) verliezen?
In Vlaanderen heb je sowieso recht op gezinsbijslag tot en met de maand waarin je kind 18 wordt. Het maakt niet uit hoeveel uren je kind werkt of hoeveel je kind verdient. Het maakt ook niet uit waar je kind een alternerende opleiding volgt. Ook andere onderdelen van het groeipakket zoals de schoolbonus en de schooltoeslag blijven lopen.
Woon je in Brussel, dan vind je hier alle informatie.
Is duaal leren mogelijk tijdens de coronacrisis?
Op de werkplek worden steeds de regels van de onderneming gevolgd. Als de onderneming geconfronteerd wordt met tijdelijke werkloosheid door coronamaatregelen, dan mag zij de overeenkomst schorsen. Meer informatie vind je op deze webpagina: Alternerende opleidingen - Coronavirus | Vlaanderen.be
Hoe geraakt mijn kind op de werkplek?
Je kind moet vlot op zijn of haar werkplek geraken. Bekijk daarom goed de afstand en vervoersmogelijkheden (bv. openbaar vervoer, vervoer vanuit de werkplek, afstand naar huis, reistijd ...).
Wie betaalt de verplaatsingskosten?
Openbaar vervoer: de onderneming moet bijdragen in de verplaatsingskosten van de leerling voor het woon-werkverkeer met het openbaar vervoer. Die bijdrage schommelt rond 75% van de werkelijke vervoerprijs.
Op tram, metro of bus, betaalt de onderneming enkel verplaatsingskosten als je meer dan 5 km reist.
Voor de trein betaalt de werkgever vanaf een afstand van 5 km 60% van een sociaal NMBS-abonnement (heen en terug). Die bijdrage heeft geen invloed op de kinderbijslag (groeipakket).
Eigen vervoer: voor vergoeding van woon-werkverkeer met privévervoer wordt gekeken naar de CAO van de sector waarin de leerling wordt opgeleid.
Je kind is verzekerd voor alle normale trajectverplaatsingen tussen woonplaats, werkplek en lesplaats.
Wie zorgt voor de aankoop van materiaal en dergelijke?
Er worden duidelijke afspraken gemaakt rond werkmateriaal in overleg met de school en de onderneming.
Heeft je kind al een basispakket aangekocht via de school, dan kan dat meestal worden gebruikt. Extra materialen worden voorzien door de onderneming. Die materialen blijven dan wel eigendom van de onderneming.
De leerling ondertekent jaarlijks een verklaring waaruit blijkt dat hij/zij eigen materiaal wil gebruiken en in welke mate dat het geval is.
Is mijn kind verzekerd tijdens de opleiding op de werkplek?
Ja. De werkgever heeft een aantal sociale verplichtingen zoals RSZ-aangifte, DIMONA-aangifte, ongevallenverzekering, enz. De onderneming sluit een arbeidsongevallenverzekering en een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (voor eventuele schade aan derden) en betaalt de verzekeringspremies.
Mag de leerling tijdens het traject nog van werkplek wisselen?
In de eerste 30 dagen van de overeenkomst: zowel de leerling als de onderneming mag de overeenkomst beëindigen zonder specifieke reden. De leerling brengt de werkgever schriftelijk op de hoogte en presteert een opzegtermijn van 7 dagen. Die termijn begint te lopen de dag na de schriftelijke opzeg. Tijdens die opzegperiode moet de leerling nog naar de les én opleiding volgen op de werkplek.
Vanaf 30 dagen na de overeenkomst: in een brief aan de trajectbegeleider motiveert de leerling grondig waarom hij of zij wil (of moet) stoppen met de opleiding. De trajectbegeleider start dan een verzoeningsprocedure op van maximum drie weken. In die periode probeert de trajectbegeleider een oplossing te vinden voor het probleem dat zich stelt. De leerling blijft ondertussen de lessen volgen en gaat ook naar de werkplek. Als er een oplossing uit de bus komt, dan zet de leerling de opleiding gewoon verder. In het andere geval wordt de opleiding beëindigd.
Mag mijn kind in mijn eigen bedrijf worden opgeleid?
Dat bespreek je het best met de trajectbegeleider of de school. Een werkplek moet namelijk een goede leeromgeving zijn voor de leerling. Daarom moeten zowel de werkplek als de mentor aan bepaalde voorwaarden voldoen. Je leest er hier alles over.
Worden de uren op de werkplek betaald?
Dat hangt af van de duale opleiding die je kind volgt en ook van hoeveel uur je kind minimaal zal doorbrengen op de werkplek. Dat verschilt van opleiding tot opleiding.
Een opleiding met minder dan 20 uur per week op de werkplek valt onder een onbetaalde stageovereenkomst.
Is de leerling 20 uur of meer per week op de werkplek, dan krijgt hij/zij een betaalde overeenkomstalternerende opleiding of een deeltijdse arbeidsovereenkomst.
Elk type overeenkomst heeft eigen rechten en plichten. Je leest er hier meer over. Heb je nog vragen? Spreek gerust de leerkracht, trajectbegeleider of CLB-medewerker aan.
Mag mijn kind in het midden van het schooljaar overschakelen?
Ja. Tot en met de eerste lesdag na de herfstvakantie kan je kind instappen in een duale opleiding. Later starten is ook mogelijk, maar dan heb je wel de expliciete goedkeuring nodig van de klassenraad.
Wat als mijn kind zich bedenkt en terug voltijds naar school wil?
Een leerling kan steeds terugkeren naar een niet-duale opleiding. Maar, je moet dan wel rekening houden met de toelatings- en instapvoorwaarden voor die opleiding. Het is bovendien niet zeker dat de school waar de leerling duaal leert ook de niet-duale opleiding aanbiedt. Denk daaraan bij de keuze van een school of opleidingscentrum. De leerkracht of trajectbegeleider helpt jullie graag op weg.